Ministerstwo Finansów nie pracuje nad odroczeniem czy uchyleniem przepisów o podatku minimalnym. W efekcie podatnicy CIT, zwłaszcza ci działający w niskomarżowych biznesach czy mierzący się z różnymi trudnościami biznesowymi, są zagrożeni zapłatą podatku dochodowego w kwocie o wiele wyższej niż ta, która wynikała ze zwykłej kalkulacji CIT. Szansą dla takich podmiotów może okazać się założenie podatkowej grupy kapitałowej.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na zapytanie „Dziennika Gazety Prawnej” wyjaśniło, że nie prowadzi żadnych prac dotyczących odroczenia lub uchylenia podatku minimalnego. W efekcie podatek będzie obowiązywał w 2024 r., a termin pierwszej płatności przypadnie w 2025 r. Dla większości podatników zobowiązanych do jego zapłaty będzie on upływał 31 marca 2025 r.
Co należy teraz zrobić?
Najistotniejszą kwestią wydaje się weryfikacja, czy spółkę w ogóle obciąża ryzyko zapłaty podatku w 2025 r. – tak, by ewentualnie zabezpieczyć środki na jego zapłatę. Może to mieć szczególne znaczenie w spółkach ponoszących straty ekonomiczne i podatkowe, które w standardowych okolicznościach z pewnością nie zapłaciłyby podatku dochodowego.
W tym celu:
1) należy zweryfikować, czy spółka kwalifikuje się do któregoś z ustawowych wyłączeń;
2) jeśli nie – w oparciu o prognozy finansowe należy zweryfikować rentowność spółki, ale z uwzględnieniem kryteriów ustalonych dla podatku minimalnego (np. z kosztów wyklucza się amortyzację środków trwałych i raty leasingu operacyjnego);
3) jeśli z powyższych analiz wyniknie, że spółka będzie zobowiązana rozliczyć podatek minimalny – istnieje możliwość oszacowania jego wysokości.
Dodatkowym aspektem jest wkomponowanie kwestii podatku minimalnego w plany biznesowe spółki. Podatek minimalny może być istotnym kryterium decyzyjnym przy planowaniu połączeń spółek, ustalaniu struktury grupy na 2025 r. czy zakładaniu podatkowej grupy kapitałowej.
Interpretacja Dyrektora KIS
Skąd koncepcja podatkowej grupy kapitałowej? Warto zwrócić uwagę na interpretację Dyrektora KIS z 17 lipca 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.278.2024.1.AW). Wynika z niej, że podatkowa grupa kapitałowa po jej założeniu jest nowym podatnikiem. Tymczasem nowi podatnicy, na mocy art. 24ca ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT, w roku rozpoczęcia działalności i dwóch kolejnych są wyłączeni z podatku minimalnego.
W rezultacie każda nowa PGK jest wolna od podatku minimalnego przez 3 pierwsze lata działalności, nawet w sytuacji gdy jej poszczególni członkowie są strukturalnie nierentowni.
Co z obejściem prawa i schematem podatkowym?
Czy podatnicy zakładający PGK w takich okolicznościach powinni się liczyć z zarzutem nadużycia prawa podatkowego? Taka teza wydaje się zdecydowanie zbyt daleko idąca – PGK jest przecież instrumentem stricte podatkowym, a więc korzyścią należną podatnikom wprost na podstawie przepisów. Niemniej tego rodzaju ryzyko na pewno powinno być szczegółowo przeanalizowane. Weryfikacji powinno podlegać również to, czy takie zawiązanie PGK nie stanowi schematu podatkowego podlegającego raportowaniu.
Zawiązywać czy nie?
Każda grupa kapitałowa, w której występują podmioty o niskiej rentowności, co stanowi zagrożenie w kontekście podatku minimalnego, powinna poważnie rozważyć, jak zagospodarować ten problem. Podatkowa grupa kapitałowa może być jednym z rozwiązań, jednakże nie można zakładać takich podmiotów pochopnie, ponieważ mają one zarówno zalety, jak i wady. Jak bowiem widać, w skrajnych przypadkach istnienie PGK może doprowadzić do zapłaty podatku przez podmioty, które przy innej strukturze tego podatku by nie zapłaciły.
Mając na uwadze deklaracje Ministerstwa Finansów, warto przymierzyć się do analizy ryzyka wystąpienia podatku minimalnego w grupie już teraz, by uniknąć nieprzyjemnej „niespodzianki” w 2025 r.
Autor: Bartosz Mazur
Partner, doradca podatkowy w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Od 2012 r. doradza zarówno firmom z sektora MŚP i inwestorom indywidualnym, jak i globalnym korporacjom. Zajmuje się głównie podatkami dochodowymi. W przeszłości pracował jednak również w działach zajmujących się podatkiem VAT, dzięki czemu zdobył wszechstronną wiedzę, pozwalającą na kompleksową obsługę klientów.
Prowadzi przeglądy podatkowe, pomaga budować efektywne podatkowo struktury działalności gospodarczej i wpiera klientów w bieżącym biznesie. Reprezentuje klientów w postępowaniach przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi. Specjalizuje się w szczególności w doradztwie dla firm z branży leasingowej, motoryzacyjnej, farmaceutycznej, IT, nieruchomości. Wspiera także biura rachunkowe.
