Polski Ład 2.0 uchwalony przez Sejm. 6 najważniejszych zmian

banknoty i lupa

Największa z dotychczasowych nowelizacji Polskiego Ładu została przyjęta przez Sejm 12 maja 2022 r. Nie tylko obniża ona stawkę podatku w pierwszym progu, ale też zmienia istniejące od początku roku przepisy dotyczące m.in. niektórych ulg podatkowych. Nowelizacja rozwiała też wątpliwości dotyczące obowiązku opłacania składki zdrowotnej przez prokurentów. Wiadomo też, jak będzie wyglądał harmonogram wdrażania JPK w podatku dochodowym. Za przyjęciem ustawy głosowało 246 posłów, więc wejście w życie zmian od 1 lipca 2022 r. wydaje się pewne.

Decydujące prace nad Polskim Ładem 2.0 miały miejsce na ostatnim posiedzeniu Sejmu. Za rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw zagłosowało 246 posłów. Przeciwnych było 40, a aż 170 (głównie z PO, PSL i Polska2050) wstrzymało się od głosu. Kształt uchwalonej ustawy różni się od zapowiadanego wcześniej jedynie nieznacznie. Podczas prac parlamentarnych wykreślono z niej m.in. przepis o nowym obowiązku dla pracodawcy, którym miał polegać na konieczności poinformowania nowo zatrudnionego pracownika o możliwości złożenia oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczanie zaliczki na podatek.

1. Możliwa zmiana formy opodatkowania

Możliwość ponownego wyboru formy opodatkowania będzie ograniczała się jedynie do wyboru zasad ogólnych (skali podatkowej). Oznacza to, że przedsiębiorca rozliczający się obecnie według zasad ogólnych nie będzie uprawniony do zmiany formy opodatkowania na podatek liniowy lub ryczałt. Nie będzie również możliwe przejście z ryczałtu na podatek liniowy bądź z podatku liniowego na ryczałt.

2. Obniżenie stawki podatku do 12%

Obniżenie stawki podatku w pierwszym progu podatkowym z 17% do 12% w przypadku podatników PIT rozliczających się na zasadach ogólnych (przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej, osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, osoby otrzymujące wynagrodzenie z tytułu powołania, zleceniobiorcy, emeryci). Zmiana ta zrekompensować ma likwidację ulgi dla klasy średniej.

3. Likwidacja ulgi dla klasy średniej

Od ogłoszenia przez rządzących informacji, że planowana jest naprawa Polskiego Ładu (projekt zamiennie nazywany jest teraz również jako „Niskie podatki”) „usunięcie” ulgi dla klasy średniej było jednym z głównych założeń proponowanych zmian. Co ważne ustawa ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2022 r., natomiast usunięcie ulgi dla klasy średniej ma mieć zastosowanie z mocą wsteczną – od 1 stycznia 2022 r.

Omawiając proponowaną zmianę, należy jednak zwrócić uwagę na coraz to liczniejsze głosy ze środowisk prawniczych mówiące o tym, że wycofanie ulgi dla klasy średniej jest niezgodne z konstytucją, z uwagi na fakt, że podatek PIT jest podatkiem rocznym. W związku z powyższym, należy mieć na uwadze, że w tym zakresie mogą pojawić się jeszcze pewne zmiany.

Kształt uchwalonej ustawy różni się od zapowiadanego wcześniej jedynie nieznacznie. Podczas prac parlamentarnych wykreślono z niej m.in. przepis o nowym obowiązku dla pracodawcy, którym miał polegać na konieczności poinformowania nowo zatrudnionego pracownika o możliwości złożenia oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczanie zaliczki na podatek.
Michał Półtorak
Michał Półtorak

Sama likwidacja ulgi dla klasy średniej oznacza co prawda, że osoba rozliczająca się wg skali otrzyma wynagrodzenie niższe. Zrekompensuje to natomiast – wspomniane już w pierwszym punkcie – obniżenie stawki podatkowej do 12%, więc osoba finalnie otrzyma wyższe wynagrodzenie netto niż w okresie od stycznia do końca czerwca 2022 r. Pewne jest to, że osoby rozliczające się według skali podatkowej nie stracą na zmianach, które prawdopodobnie zaczną obowiązywać od 1 lipca 2022 r.

Należy jednak zwrócić uwagę, że faktyczna korzyść uzyskana przez podatnika będzie niewielka – a na pewno znacznie niższa niż w przypadku, gdyby obniżeniu stawki podatku towarzyszyło zachowanie ulgi dla klasy średniej. W przypadku osoby zatrudnionej w oparciu o umowę o pracę otrzymującej wynagrodzenie brutto w wysokości 7 000 zł zarobki będą przedstawiać się, jak poniżej.

Wynagrodzenie netto według Polskiego Ładu: 5 024 zł

Wynagrodzenie netto według Polskiego Ładu 2.0: 5 102 zł

Hipotetyczne wynagrodzenie netto przy założeniu, że stawka podatku zostaje obniżona, a ulga dla klasy średniej nie zostaje usunięta: 5 163 zł

Jak wskazują powyższe kwoty, podatnik zyska na wprowadzonych zmianach 78 zł, podczas gdy w przypadku pozostawienia ulgi dla klasy średniej zyskałby blisko dwukrotnie więcej, bo 139 zł.

Biorąc pod uwagę fakt, że przepisy zaczną obowiązywać z mocą wsteczną (od 1 stycznia 2022 r.), osoby rozliczające się według skali odzyskają kwotę nadpłaconych zaliczek na etapie składania zeznania rocznego za 2022 r. 

4. Powrót ulgi dla samotnych rodziców

Można się również spodziewać, że 1 lipca 2022 r. powróci ulga dla samotnych rodziców, która została uprzednio usunięta wraz z wejściem Polskiego Ładu. Jej nowa forma będzie jednak odmienna od tej, która obowiązywała do momentu wejścia Polskiego Ładu. Wcześniej ulga dla samotnych rodziców polegała na tym, że podatnikowi wychowującemu samotnie dziecko przysługiwała możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem (analogiczny mechanizm jak w przypadku wspólnego rozliczenia się z małżonkiem). W związku z tym, osoba samotnie wychowująca dziecko była uprawniona do skorzystania z podwójnej kwoty wolnej od podatku. Uchwalony projekt zakłada powrót ulgi z mechanizmem takim, jak wcześniej – z tą różnicą, że osoba samotnie wychowująca nie będzie mogła skorzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku, ale będzie jej przysługiwała półtorakrotność tej kwoty, tzn. 45 tys. zł.

Zarówno w przypadku obniżonej stawki podatku, jak i usunięcia ulgi dla klasy średniej, powyższe zasady będzie należało stosować do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Oznacza to więc, że podatnik rozliczający się wspólnie z dzieckiem skorzysta z ulgi na etapie składania zeznania rocznego za 2022 r., a uldze będą podlegały przychody osiągnięte w okresie od stycznia do grudnia 2022 r.

5. Prokurenci zapłacą składkę zdrowotną

Przyjęta ustawa rozwiewa również wątpliwości dotyczące  „oskładkowania” prokurentów. Zgodnie z uchwalonymi przez Sejm zmianami osoba powołana do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, otrzymująca z tego tytułu wynagrodzenie, będzie podlegała obowiązkowi opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Co ciekawe, w uzasadnieniu projektu nowelizacji wskazano, że prokurent podlega obowiązkowi opłacania składki zdrowotnej już od 1 stycznia 2022 r., a nowelizacja ma jedynie na celu doprecyzowanie przepisu i rozstrzygnięcie pojawiających się w tym obszarze wątpliwości.

Jaki wpływ nowe (lub – jak przekonuje rząd – doprecyzowane) regulacje będą miały na wysokość wynagrodzenia netto prokurenta otrzymującego wynagrodzenie w wysokości 80 000 zł w skali roku?

Przed wejściem planowanych zmian (zastosowana została 17% stawka podatku przy założeniu, że prokurent nie podlega obowiązkowi opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne)

Przychód

Składka zdrowotna

Podatek należny

Wynagrodzenie netto

 

 80 000,00 zł

 

0,00 zł

 

7 990,00 zł

 

72 010,00 zł

 

Polski Ład 2.0 (z uwzględnieniem 12% stawki podatku oraz obowiązku opłacania składki zdrowotnej)

Przychód

Składka zdrowotna

Podatek należny

Wynagrodzenie netto

 

 80 000,00 zł

 

7 200,00 zł

 

5 640,00 zł

 

67 160,00 zł

 

Uchwalone przez Sejm przepisy przewidują również rozszerzenie katalogu osób uznawanych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą według ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – o komplementariuszy spółek komandytowo-akcyjnych. Oznacza to, że takie osoby również będą podlegać obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
 

6. Nowe terminy JPK_CIT oraz JPK_PIT

Termin na składanie JPK w zakresie ksiąg rachunkowych zostanie przesunięty. Nowy obowiązek zostanie wprowadzony w trzech etapach. Od 2024 r. nowym obowiązkiem zostaną objęci najwięksi dealerzy, czyli podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro. Od 2025 r. obowiązkiem prowadzenia i przesyłania nowego typu ewidencji zostaną objęci kolejni podatnicy CIT  (inni niż wspomniani powyżej), którzy są zobowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT, a także podatnicy PIT zobowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT. W ostatnim etapie (od 2026 r.) swoje ewidencje zaczną przesyłać pozostali podatnicy PIT i CIT.
 

Zgoda Senatu formalnością?

Aktualnie los ustawy nowelizującej Polski Ład spoczywa w rękach senatorów. Jeśli znajdzie się większość, która przegłosuje poprawki lub odrzuci ustawę w całości, ponownie zajmie się nią Sejm. W przypadku przyjęcia jej bez zmian, trafi ona do podpisu Prezydenta. Najbliższe posiedzenie Senatu rozpoczyna się już dziś, 18 maja.

Michał Półtorak

Autor: Michał Półtorak

Konsultant w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z PIT oraz ZUS. Doświadczenie zawodowe zdobywał w renomowanej spółce doradztwa podatkowego, należącej do tzw. wielkiej czwórki.

W Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe zajmuje się głównie podatkiem dochodowym oraz kwestiami z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku