W wydanej interpretacji Dyrektor KIS twierdził, że faktury dokumentujące wynajem samochodów na rzecz osób fizycznych – także takie, które zawierają opłaty dodatkowe, np. za uzupełnienie paliwa – opłacane kartą płatniczą przy użyciu terminala stacjonarnego nie mogą korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej i powinny być traktowane jako zapłata gotówkowa. Jednocześnie organ potwierdzał możliwość zastosowania zwolnienia w przypadku płatności kartą przez internet. Sąd jednak nie znalazł uzasadnienia dla takiego stanowiska i uchylił interpretację.
Występując w 2018 r. z wnioskiem o interpretację, spółka świadcząca usługi najmu samochodów (krótko-, średnio- i długoterminowego) chciała potwierdzić prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Chodziło o świadczenia na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Nie chodziło jednak o transakcje opłacane gotówką, a – jak wynikało z wniosku (zdarzenie przyszłe) – o płatności za takie usługi, które są dokonywane w poniższych formach.
- Tradycyjny przelew bankowy, w którym klient wskazuje numer rezerwacji samochodu lub numer faktury.
- Przelew on-line (internetowy) lub płatność kartą płatniczą w internecie w formie usługi oferowanej przez internetowy system pośredniczący w płatnościach, który udostępnia raporty płatności, z których jednoznacznie wynika, jakiej rezerwacji samochodu dotyczyła każda zapłata, a informacja o dokonanej płatności za rezerwację jest przekazywana automatycznie z systemu internetowego operatora (operator dokonuje zbiorczych przelewów obejmujących wpłaty z danego dnia – odrębnie dla płatności przelewem i dla płatności kartą płatniczą).
- Płatność kartą płatniczą przy użyciu terminala płatniczego (przy czym przyjmujący ją pracownik jest zobowiązany do wpisania na terminalu numeru rezerwacji, której wpłata dotyczy, a spółka otrzymuje zbiorczą wpłatę wszystkich płatności kartą zrealizowanych w danym dniu na rachunek bankowy; operator systemu płatności udostępnia raport wszystkich płatności, zawierający m.in. numer rezerwacji wpisany podczas przyjęcia wpłaty).
- Wpłaty klienta na rachunek bankowy spółki bezpośrednio w oddziale banku lub poczty.
Zwolnienie, możliwość zastosowania którego chciała potwierdzić spółka, wynikało z rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (a konkretnie pozycji 39). Obecnie zwolnienie to (w analogicznym brzmieniu) reguluje poz. 37 załącznika do rozporządzenia z 22 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2442 ze zm.). O możliwość zastosowania powyższego przepisu podatnik pytał w kontekście zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego w zakresie świadczonych usług wynajmu samochodów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej – również w przypadkach, gdy faktury dokumentujące takie transakcje obejmują zarówno usługi najmu, jak i dodatkowe opłaty za uzupełnienie braków wyposażenia samochodu lub właściwej ilości paliwa i są one ujęte na fakturze za wynajem samochodu. Jak wskazała spółka, powyższe zwolnienie powinno mieć zastosowanie w obu sytuacjach.
Karta karcie nierówna?
Dyrektor KIS w interpretacji z 12 lipca 2018 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.298.2018.2.ASZ) stwierdził jednak, że przywoływane zwolnienie – owszem – będzie miało zastosowanie do wskazanych transakcji dokonywanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (również gdy faktura obejmuje opłaty dodatkowe), ale nie w sytuacji, gdy płatność będzie dokonywana kartą płatniczą przy użyciu terminala płatniczego.
Spółka nie zgodziła się z interpretacją i zaskarżyła ją. W odwołaniu wskazała, że płatności dokonywane kartą w internecie za pośrednictwem pośrednika (które – co potwierdził Dyrektor KIS – mogą korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania na kasie fiskalnej) nie różnią się od tych, które realizowane są przy pomocy terminala płatniczego.
WSA w Krakowie – w wyroku z 28 listopada 2018 r. (sygn. I SA/Kr 1005/18) – uchylił interpretację indywidualną w zaskarżonej części, oceniając, że decyzja organu nie zawierała uzasadnienia prawnego, które spełniałoby wymogi określone w art. 14c § 1 i 2 Ordynacji podatkowej. Od tego rozstrzygnięcia odwołał się natomiast organ podatkowy, wskazując, że zapłata przez terminal stacjonarny nie powinna korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej i powinna być traktowana jako zapłata gotówkowa. Warto wskazać, że Dyrektor KIS stwierdził tak, mimo że z ustawy Prawo bankowe wynika, że zapłata kartą płatniczą stanowi płatność bezgotówkową.
Choć NSA w wyroku z 10 stycznia 2023 r. (sygn. I FSK 829/19) uwzględnił skargę kasacyjną organu i w konsekwencji uchylił zaskarżony wyrok, przekazując sprawę WSA w Krakowie do ponownego rozpoznania, to Sąd w wyroku z 23 lipca 2023 r. (sygn. I SA/Kr 530/23) stwierdził, że nie znalazł żadnego uzasadnienia dla niekorzystnego dla podatnika stanowiska organu i ponownie uchylił interpretację. Wyrok jest jednak nieprawomocny i niewykluczone, że organ zdecyduje się na jego zaskarżenie.
Słuszna decyzja
Należy jednak ocenić, że WSA w Krakowie słusznie nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego, które jest trudne do zrozumienia i uzasadnienia. Dyrektor KIS inaczej zakwalifikował bowiem analogiczne sytuacje, tj. dokonanie przez klienta płatności w formie przelewu online lub kartą płatniczą przez internet, oraz zapłatę kartą z wykorzystaniem terminala płatniczego bezpośrednio u sprzedawcy. Obie formy skutkują wpływem środków na rachunek bankowy sprzedawcy i w obu przypadkach transakcje są ewidencjonowane.
Sąd słusznie też zwrócił uwagę na nieprawidłowość podejścia organu podatkowego, który z niezrozumiałych względów tak samo potraktował płatność gotówkową i przy użyciu terminala. Tymczasem w drugim przypadku bez wątpienia nie dochodzi do fizycznego przekazania gotówki. Sprzedawca, otrzymując zapłatę kartą przy użyciu terminala, dostaje ją na swój rachunek bankowy, a taka transakcja jest możliwa do zidentyfikowania i to zarówno w odniesieniu do jej przedmiotu, jak i danych nabywcy, co potwierdza spełnienie przesłanek zwolnienia.
Autor: Weronika Grzęda
Menedżer, Adwokat w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Specjalizuje się w doradztwie w zakresie VAT i podatku akcyzowego. Zajmuje się m.in. międzynarodowym obrotem towarowym na gruncie VAT i opodatkowaniem akcyzą wyrobów energetycznych, napojów alkoholowych i samochodów. Doradza podmiotom m.in. z branż farmaceutycznej, motoryzacyjnej, leasingowej i handlowej. Reprezentuje klientów przed sądami i organami administracji. Oprócz bieżącego doradztwa prawnego i podatkowego zajmuje się również prowadzeniem przeglądów i szkoleń podatkowych.
