Część księgowych uznaje za przesądzoną sprawę opodatkowania wydatków samochodowych od „wydatku” rozumianego jako zapłacona kwota brutto. Coś zupełnie przeciwnego wynika jednak z interpretacji Dyrektora KIS w sprawie polis ubezpieczeniowych. Wykładnia organu zakłada, że naliczanie podatku z tytułu ukrytych zysków bądź wydatków niezwiązanych powinno dokonać się w oparciu o kwotę obciążającą wynik finansowy, co wyklucza naliczanie go od kwoty podlegającej odliczeniu.
W interpretacji z 22 czerwca 2023 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.825.2022.1.AK) Dyrektor KIS miał okazję wypowiedzieć się w sprawie polis ubezpieczeniowych. Jedno z pytań wnioskodawcy dotyczyło tego, czy podatek od ukrytych zysków (wydatków niezwiązanych) nalicza się w dacie wydatku, czy obciążenia wyniku finansowego. Choć nie wynika to wprost z interpretacji, jest jasne, że pytanie podatnika dotyczyło rozliczania kosztu poprzez RMK.
Co stwierdził Dyrektor KIS?
„(…) nie można się zgodzić z Państwa stanowiskiem, że dochód z tytułu ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą powstanie w momencie poniesienia wydatku.
Jak wskazano powyżej, kategorie dochodów, jakimi są ukryte zyski oraz wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, związane są bezpośrednio z zasadami sporządzania wyniku finansowego i istotny jest moment obciążenia wyniku finansowego netto ustalany na podstawie przepisów o rachunkowości, w konsekwencji moment dokonania zapłaty pozostaje bez znaczenia. Zatem również w przypadku polis ubezpieczeniowych zawartych dla nowo zakupionych lub przyjętych w leasing samochodów osobowych podstawą opodatkowania podatkiem od ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest moment obciążenia wyniku finansowego netto tymi kosztami.
Podsumowując, dochód z tytułu ukrytych zysków oraz wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w związku z polisami ubezpieczeniowymi samochodów osobowych wykorzystywanych do celów mieszanych powstaje w momencie obciążenia wyniku finansowego netto tymi kosztami, w związku z czym ryczałt z tego tytułu należy zapłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik zaksięguje daną operację gospodarczą obciążającą wynik finansowy netto”.
Dyrektor KIS stwierdził więc jasno, że to nie chwila zapłaty za polisę decyduje o naliczeniu podatku, ale moment ujęcia kosztu w księgach, tj. obciążenia wyniku.
Nie tylko polisa, nie tylko moment naliczenia
Przede wszystkim – z podejściem Dyrektora KIS należy się w pełni zgodzić. Z wielu względów jest to jedyna rozsądna interpretacja przepisów o ukrytych zyskach/wydatkach niezwiązanych. Warto jednak zwrócić uwagę na bardzo istotny aspekt – w omawianej interpretacji organ orzekł inaczej, niż ma to miejsce w większości interpretacji dotyczącej kwestii tego, czy podatek nalicza się od kwoty brutto wydatku, czy netto powiększonej o nieodliczony VAT. Co prawda podatek od towarów i usług nie mógł być przedmiotem tego rozstrzygnięcia, jest jednak jasne, że naliczanie podatku od kwoty obciążającej wynik finansowy wyklucza naliczanie go od kwoty podlegającej odliczeniu. Konieczne jest bowiem spójne podejście do sprawy – albo uznajemy, że ukrytym zyskiem jest „wydatek” (i wtedy podatek jest naliczany w momencie zapłaty, od kwoty brutto), albo „koszt” (i wtedy podatek naliczany jest od kwoty obciążającej wynik finansowy, tzn. kwoty netto powiększonej o ewentualnie nieodliczony VAT, za okres, w którym koszt został zaksięgowany).
Rozstrzygnięcie Dyrektora KIS jest też oczywiście bardzo korzystne – ale nie tyle dla przedsiębiorców, co dla księgowych, ponieważ w myśl wyrażonego stanowiska prowadzenie dodatkowej analityki dat płatności dla poszczególnych wydatków nie jest konieczne. Można opierać się na zapisach w księgach.
Przede wszystkim jednak rozstrzygnięcie to pokazuje, że wykładnia organów nadal jeszcze się kształtuje. Dyrektor KIS będzie musiał w pewnym momencie ujednolicić swoje podejście co do tego, czy ukrytym zyskiem jest zapłacona kwota, czy ujęty w księgach koszt.
Autor: Bartosz Mazur
Partner, doradca podatkowy w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Od 2012 r. doradza zarówno firmom z sektora MŚP i inwestorom indywidualnym, jak i globalnym korporacjom. Zajmuje się głównie podatkami dochodowymi. W przeszłości pracował jednak również w działach zajmujących się podatkiem VAT, dzięki czemu zdobył wszechstronną wiedzę, pozwalającą na kompleksową obsługę klientów.
Prowadzi przeglądy podatkowe, pomaga budować efektywne podatkowo struktury działalności gospodarczej i wpiera klientów w bieżącym biznesie. Reprezentuje klientów w postępowaniach przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi. Specjalizuje się w szczególności w doradztwie dla firm z branży leasingowej, motoryzacyjnej, farmaceutycznej, IT, nieruchomości. Wspiera także biura rachunkowe.
