Nowelizacja ustawy o VAT, która zawiera rozwiązania wchodzące w skład pakietu SLIM VAT 3, zacznie obowiązywać już 1 lipca 2023 r. Choć wprowadzane w ramach pakietu zmiany są co do zasady pozytywne, to jednocześnie nie stanowią one rewolucji. Jedna z kwestii, która ulega zmianie i może dotyczyć części dealerów, odnosi się do zasad rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru w sytuacji, gdy nabywca otrzymuje fakturę dokumentującą WNT po upływie 3 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu.
Dzisiejsze przepisy niepraktyczne
Regulacje, które obowiązują dziś, wynikające z art. 86 ust. 10b pkt 2 oraz ust. 10g i 10h ustawy o VAT, przewidują, że w przypadku otrzymania faktury dokumentującej WNT po upływie okresu 3-miesięcznego, podatnik, który wcześniej – za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT – wykazał VAT należny i odliczył go jako VAT naliczony, powinien obniżyć VAT naliczony za ten trzeci miesiąc. Następnie jednak, jeśli otrzyma fakturę po upływie tych trzech miesięcy, jest uprawniony by podwyższyć swój podatek naliczony w rozliczeniu za okres, w którym podatnik wykazał z tytułu WNT podatek należny. Teoretycznie więc, na koniec dnia podatnik powinien wykazać – jednokrotnie – VAT należny i – dwukrotnie – VAT naliczony w miesiącu powstania obowiązku podatkowego z tytułu WNT, a także obniżyć VAT naliczony w miesiącu, który następuje po upływie 3-miesięcznego okresu na pozyskanie faktury.
Powyższe konsekwencje mogłyby dotyczyć sytuacji, w której dealer dokonał WNT samochodu używanego od kontrahenta z Niemiec w listopadzie 2022 r., ale fakturę dokumentującą tę transakcję otrzymał np. dopiero 1 czerwca 2023 r. W takiej sytuacji dealer, nie posiadając faktury, powinien rozpoznać obowiązek podatkowy w grudniu 2022 r. (zgodnie z przepisami – nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce nabycie). Jeśli jednak do końca 3. miesiąca od powstania obowiązku podatkowego dealer nadal nie był w posiadaniu faktury, to z formalnego punktu widzenia za tenże 3. miesiąc (w omawianym przykładzie – marzec 2023 r.), powinien obniżyć VAT naliczony. Otrzymanie przez dealera faktury 1 czerwca 2023 r. daje mu co prawda prawo do ponownego wykazania podatku VAT naliczonego, ale za okres, w którym wykazał VAT należny. Formalnie w takiej sytuacji dealer powinien więc skorygować rozliczenie dotyczące grudnia 2022 r. i w tym okresie – po raz drugi – wykazać VAT naliczony.
Sytuacja uległaby dodatkowej komplikacji, gdyby z otrzymanej ze znacznym opóźnieniem faktury wynikałoby, że została ona wystawiona już w listopadzie 2022 r., gdy dealer faktycznie nabył pojazd. W takim przypadku dealer powinien skorygować deklarację za grudzień 2022 i stosownie pomniejszyć VAT należny i naliczony, a także deklarację VAT za listopad w celu ujęcia w niej tej transakcji (i VAT należnego, i naliczonego). Jednocześnie stosowne korekty powinny być przeprowadzone w zakresie informacji VAT-UE.
Niepraktyczność opisanych powyżej regulacji powodowała jednak, że wielu dealerów nie rozpoznawało obowiązku podatkowego z tytułu WNT dopóki nie otrzymało faktury od kontrahenta.
Powrót do neutralności
Przepisy przyjęte w ramach pakietu SLIM VAT 3 upraszczają tę sytuację. Pozostając na gruncie powyższego przykładu, od 1 lipca 2023 r. dealer będzie formalnie uprawniony do wykazania podatku VAT naliczonego i należnego za grudzień 2022 r. Otrzymanie przez niego faktury dokumentującej WNT po upływie 3 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego nie będzie już powodowało po jego stronie konieczności dokonania korekty. Wynika to z usunięcia spornych przepisów w art. 86, a konkretnie ust. 10b pkt 2 lit. a oraz ust. 10g i 10h ustawy o VAT, co zacznie obowiązywać 1 lipca 2023 r.
Obowiązek skorygowania rozliczeń mógłby dotyczyć jedynie sytuacji, gdyby z otrzymanej z opóźnieniem faktury wynikało, że została ona wystawiona w listopadzie 2022 r. (w miesiącu faktycznego nabycia pojazdu), a jedynie wpłynęła do dealera z opóźnieniem. Wówczas taki podatnik będzie nadal zobowiązany do skorygowania listopada 2022 r., przy czym taka operacja będzie dla niego neutralna podatkowo i nie doprowadzi do powstania odsetek. W listopadzie 2022 r. zostanie bowiem wykazany zarówno VAT należny, jak i naliczony.
Od 1 lipca 2023 r. nie będzie już natomiast obowiązku, by po upływie 3 miesięcy od miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, korygować – „in minus” – VAT naliczony. Jednak – jak już wspomniano – wielu dealerów postępuje w ten sposób już teraz, na gruncie obowiązujących przepisów, nie rozpoznając obowiązku podatkowego z tytułu WNT do momentu otrzymania od kontrahenta faktury dokumentującej taką transakcję.
Autor: Marta Szafarowska
Wykładowca Gekko Taxens Akademia. Specjalizuje się w zakresie szeroko rozumianych zagadnieniach podatkowych spotykanych w branży motoryzacyjnej. Od lat doradza dealerom, importerom i firmom leasingowym, umiejętnie wypracowując praktyczne rozwiązania nawet skomplikowanych problemów. Posiada bogate doświadczenie w doradztwie z zakresu CIT, VAT, PIT i akcyzy.
