Nierozliczona dotychczas część składki ubezpieczeniowej w momencie sprzedaży samochodu stanie się kosztem podatkowym dealera. W odniesieniu do całości kwoty zwróconej przez ubezpieczyciela będzie on musiał jednak wykazać przychód podatkowy. Nieco inaczej będzie tylko w przypadku aut o wartości powyżej 150 tys. zł.
Stosunkowo często w działalności dealerskiej dochodzi do sytuacji, gdy sprzedawane są zarejestrowane samochody funkcyjne, np. demonstracyjne, które mają ważne ubezpieczenie OC i AC. W kontekście takiego zdarzenia jeden z dealerów spytał mnie, z jakimi skutkami podatkowymi wiąże się „niewykorzystana” część ubezpieczenia, a konkretnie – czy i kiedy wydatek na ubezpieczenie powinien stać się kosztem, a także czy wartość składki – w części zwróconej przez towarzystwo ubezpieczeniowe – stanowi przychód podatkowy.
Co do zasady koszty składek ubezpieczeniowych samochodów, które wykorzystywane są w działalności dealerskiej, rozliczane są poprzez rozliczenia międzyokresowe kosztów (RMK). Zdarza się, że w momencie sprzedaży samochodu na koncie RMK znajduje się część wartości składki, która nie została jeszcze zaliczona do kosztów podatkowych. Ta pozostała kwota powinna stać się kosztem podatkowym – i to nie później niż z chwilą sprzedaży samochodu. Dlaczego? Wydatek z tytułu polisy ubezpieczeniowej ma charakter kosztu pośredniego. Z pewnością nie może być on bezpośrednio związany np. z przyszłym zwrotem niewykorzystanej części składki. Nawet jeśli dealer ostatecznie nie otrzyma zwrotu z towarzystwa ubezpieczeniowego, to kwota, która widniała na koncie RMK, już w momencie sprzedaży samochodu może zostać zaliczona do kosztów.
Zwykle jednak w związku z wypowiedzeniem przez dealera umowy ubezpieczenia dotyczącej danego samochodu (z powodu jego sprzedaży), towarzystwo ubezpieczeniowe zwraca część niewykorzystanej składki. Co do zasady w odniesieniu do całości otrzymanej kwoty dealer powinien zastosować metodę kasową i odnotować po swojej stronie przychód podatkowy, który powstanie w momencie otrzymania przelewu od ubezpieczyciela.
Przynajmniej u części dealerów może jednak wystąpić sytuacja, gdy przychodem podatkowym nie będzie całość kwoty zwrotu otrzymanej od firmy ubezpieczeniowej, a jedynie jej część. Mam na myśli przypadki, w których ubezpieczenie obejmuje również polisę AC i dotyczy ono samochodu osobowego o wartości powyżej 150 tys. zł. Czy otrzymany zwrot części niewykorzystanej składki powinien być w całości zaliczony do przychodów podatkowych? Moim zdaniem absolutnie nie. Należy pamiętać, że poniesiony historycznie wydatek na ubezpieczenie dla samochodu o wartości przekraczającej 150 tys. zł – z powodu wprowadzonego w 2019 r. ograniczenia – nie może być ujęty w koszty w całości. Dealer powinien zastosować więc przepis art. 12 ust. 4 pkt. 6a ustawy o CIT (lub analogiczne zapisy ustawy o PIT), który przewiduje, że do przychodów nie zalicza się zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Jak zatem wyliczyć wartość przychodu podatkowego, który powinien być wykazany w związku ze sprzedażą samochodu o wartości powyżej 150 tys. zł, w przypadku gdy towarzystwo ubezpieczeniowe zwróci część niewykorzystanej składki? Zachęcam do obejrzenia krótkiego nagrania, na którym omawiam przykładową sytuację.
Organy podatkowe wydały dotąd niewiele interpretacji w sprawie zwrotu składek w sytuacji, gdy wartość samochodu przekraczała 150 tys. zł. Dość powszechne są natomiast interpretacje, dotyczące samego mechanizmu zaliczania do kosztów składek nierozliczanych do momentu sprzedaży pojazdu i późniejszego zwrotu niewykorzystanej kwoty przez zakład ubezpieczeń. Potwierdzają one prawidłowość zasad, które opisałam powyżej.
Z interpretacji Dyrektora KIS z 2017 r. (nr 0111-KDIB1-3.4010.322.2017.1.MBD) – w części dotyczącej ujęcia kosztowego – wyraźnie wynika, że jeżeli firma ma nierozliczony koszt OC lub AC na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów i dotyczy on sprzedawanego samochodu, to w momencie jego sprzedaży wartość nierozliczonej w kosztach składki OC i AC może być jednorazowo odniesiona w koszty uzyskania przychodów. W drugiej interpretacji (0111-KDIB1-3.4010.354.2017.1.MBD) – wydanej dla tego samego podmiotu, ale w zakresie ujęcia nierozliczonego kosztu dla celów przychodowych – organ potwierdził, że skoro podatnik był uprawniony do tego, żeby zaliczyć wydatek na polisę do kosztów uzyskania przychodu, to późniejszy zwrot będzie stanowił przychód podatkowy. Dyrektor KIS zauważył jednocześnie, że zwrot wydatku, który nie został wcześniej zaliczony do kosztu uzyskania przychodów, nie stanowi również przychodu. Jeśli więc przedsiębiorca nie byłby uprawniony do tego, by pewną część zapłaconej składki zaliczyć do kosztów (tak, jak w przypadku ubezpieczenia samochodu o wartości powyżej 150 tys. zł), to konsekwentnie w odniesieniu do tej kwoty nie będzie miał również obowiązku wykazania przychodu podatkowego.
Autor: Marta Szafarowska
Wykładowca Gekko Taxens Akademia. Specjalizuje się w zakresie szeroko rozumianych zagadnieniach podatkowych spotykanych w branży motoryzacyjnej. Od lat doradza dealerom, importerom i firmom leasingowym, umiejętnie wypracowując praktyczne rozwiązania nawet skomplikowanych problemów. Posiada bogate doświadczenie w doradztwie z zakresu CIT, VAT, PIT i akcyzy.
