Jak wynika z doniesień medialnych, podatnicy coraz częściej napotykają problemy z uzyskaniem dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy, który jest niezbędny do rejestracji samochodu kolekcjonerskiego. Dzieje się tak, mimo że takie pojazdy powinny być klasyfikowane do kodu CN 9705, co oznacza, że nie podlegają one akcyzie, a przepisy w tym obszarze nie uległy zmianie. Problem może dotyczyć również dealerów. Z czego wynika i jakie stanowisko w tej sprawie zajmuje Ministerstwo Finansów?
Nowelizacja ustawy akcyzowej, która weszła w życie 1 lipca 2021 r., nie wprowadziła modyfikacji przepisów dotyczących pozyskiwania dokumentów niezbędnych do celów związanych z rejestracją samochodów osobowych. Za jej sprawą zmieniła się jednak dotychczasowa wykładnia przepisów i praktyka niektórych urzędów, które zaczęły odmawiać wydania niezbędnych dokumentów, uniemożliwiając części podatnikom rejestrację nabytych i „sprowadzonych” z zagranicy samochodów kolekcjonerskich.
Czy auta kolekcjonerskie podlegają akcyzie?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami o podatku akcyzowym dla celów związanych z jego ewentualnym poborem stosuje się klasyfikację w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN) zgodną z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Rozporządzenie). Oznacza to, że aby ustalić to, czy dany pojazd podlega akcyzie, należy określić, do jakiego kodu CN jest on klasyfikowany.
Zgodnie z Rozporządzeniem samochód jest uznawany za kolekcjonerski o znaczeniu historycznym lub etnograficznym w przypadku, gdy spełnia poniższe kryteria, tj.:
- jest w oryginalnym stanie, bez istotnych zmian podwozia, karoserii, układu kierowniczego, hamulcowego, systemu napędowego lub zawieszenia, silnika, skrzydeł itp. Dopuszczalna jest naprawa i konserwacja, a uszkodzone lub zużyte części, akcesoria i podzespoły mogą być zastąpione, pod warunkiem że pojazd silnikowy i statek powietrzny są zachowane i utrzymane w odpowiednim stanie historycznym. Nie można uznać za kolekcjonerski samochodu zmodernizowanego lub zmodyfikowanego. Modernizacja lub modyfikacja takiego pojazdu są wykluczone;
- ma co najmniej 30 lat (jeżeli jest pojazdem silnikowym);
- jest to model lub typ, który nie jest już produkowany.
Jeżeli pojazd spełnia powyższe trzy kryteria, uznaje się, że ma on wymagane cechy do włączenia do kolekcji: jest stosunkowo rzadki, nie jest zwykle wykorzystywany zgodnie z jego pierwotnym celem, jest przedmiotem specjalnych transakcji poza normalnym handlem podobnymi artykułami użytkowymi oraz posiada znaczną wartość. W takim przypadku samochód klasyfikujemy do kodu CN 9705, co oznacza, że nie podlega on akcyzie.
A co z rejestracją?
W zależności od tego jaki samochód – nabyty wcześniej w ramach WNT, czy też importowany – zamierza zarejestrować podatnik, np. dealer, przed złożeniem wniosku o rejestrację do właściwego wydziału komunikacji, musi on pozyskać jeden z poniższych dokumentów:
- dokument potwierdzający zapłatę akcyzy,
- dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy,
- dokument potwierdzający zwolnienie z akcyzy.
Jaki dokument powinien zostać pozyskany w przypadku auta kolekcjonerskiego? Mimo iż jest on samochodem osobowym, to klasyfikowany jest do CN 9705, a nie do CN 8703 (właściwego dla samochodów zasadniczo przeznaczonych do przewozu osób, a tylko od pojazdów klasyfikowanych do tego kodu należna jest akcyza). W związku z powyższym od WNT lub importu samochodu kolekcjonerskiego zapłata akcyzy nie jest wymagana.
Przed nowelizacją przepisów ustawy akcyzowej, organy – na wniosek podmiotu zainteresowanego rejestracją samochodu zabytkowego – wydawały dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy i to właśnie na tej podstawie taki pojazd był rejestrowany. Taki dokument był wydawany na podstawie art. 109 ust. 2 ustawy akcyzowej, który przewiduje, że dla celów związanych z rejestracją samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany – wydać na wniosek zainteresowanego podmiotu – dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju, z zastrzeżeniem art. 109a ust. 2, art. 110 ust. 6, art. 110a ust. 2a, art. 111 ust. 4 i art. 112 ust. 3a.
Organy powinny, ale nie wydają
Wskazane w tym przepisie artykuły odnoszą się do zwolnień z akcyzy określonych aut osobowych, m.in. pojazdów sanitarnych i samochodów osobowych przywożonych czasowo. W katalogu nie wymieniono natomiast samochodów kolekcjonerskich, które w związku z ich klasyfikowaniem do CN 9705, w ogóle nie podlegają akcyzie. Ubiegłoroczna nowelizacja nie wprowadziła nowych regulacji w tym zakresie, nie zmieniła się też treść art. 109 ust. 2 ustawy akcyzowej. Mimo to niektóre urzędu uznały, że z ustawy akcyzowej nie wynika podstawa prawna wydania dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy dla samochodu kolekcjonerskiego i zaczęły wydawać postanowienia odmawiające wydania tego dokumentu podatnikom, skutecznie blokując możliwość zarejestrowania aut zabytkowych.
Co istotne, stanowisko Ministerstwo Finansów – przedstawione w publikacji „Dziennika Gazety Prawnej” przewiduje, że organy powinny wydawać – na wniosek podatnika – dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy, który umożliwi rejestrację samochodu kolekcjonerskiego, jako podstawę prawną wskazując przywołany powyżej art. 109 ust. 2 ustawy akcyzowej. I choć wykładnia przedstawiona na łamach prasy nie ma mocy wiążącej, należy liczyć na to, że fiskus zacznie się do niej stosować, przestając utrudniać rejestrację zabytkowych pojazdów.
Autor: Weronika Grzęda
Menedżer, Adwokat w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Specjalizuje się w doradztwie w zakresie VAT i podatku akcyzowego. Zajmuje się m.in. międzynarodowym obrotem towarowym na gruncie VAT i opodatkowaniem akcyzą wyrobów energetycznych, napojów alkoholowych i samochodów. Doradza podmiotom m.in. z branż farmaceutycznej, motoryzacyjnej, leasingowej i handlowej. Reprezentuje klientów przed sądami i organami administracji. Oprócz bieżącego doradztwa prawnego i podatkowego zajmuje się również prowadzeniem przeglądów i szkoleń podatkowych.
