W salonach firm dealerskich od czasu do czasu pojawiają się żołnierze, a także przedstawiciele misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych. W zależności od tego, do której z powyższych grup należy klient, a także od tego, czy dostarczy on wymagane przez przepisy dokumenty, jak również od tego, czy zakupu dokonuje on do celów prywatnych czy służbowych, dla takiej dostawy towarów będzie można zastosować stawkę 0% VAT.
Zasygnalizowana we wstępie możliwość wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (z uwzględnieniem rozporządzenia zmieniającego Ministra Finansów z 28 czerwca 2022 r.).
Poniżej znajdują informacje na temat dokumentów oraz dodatkowych warunków, jakie musi spełnić dostawa, by można było dla niej zastosować stawkę 0% VAT – w podziale na poszczególne typy klientów.
Polski żołnierz przebywający za granicą
W przypadku polskich żołnierzy przebywających na placówkach poza granicami Polski kluczowym czynnikiem do zastosowania stawki 0% VAT jest to, by samochód (lub inny towar bądź usługa) był kupowany od dealera z przeznaczeniem na cele służbowe. Na zakres niezbędnej dokumentacji, którą w przypadku takiej sprzedaży musi zgromadzić dealer, składa się:
- wypełnione świadectwo zwolnienia z podatku VAT lub podatku akcyzowego (można je pobrać, klikając tutaj), potwierdzone przez właściwe władze: państwa członkowskiego przeznaczenia;
- zamówienie dotyczące towarów lub usług (wraz z ich specyfikacją), do których odnosi się powyższe świadectwo.
Jeżeli jednak towary lub usługi nabywane przez żołnierza przeznaczone są dla celów służbowych (jak wspomniano powyżej jest to jednocześnie warunek niezbędny do zastosowania stawki 0% VAT), świadectwo zwolnienia nie musi być potwierdzone przez władze państwa członkowskiego przeznaczenia. W takim przypadku oprócz świadectwa i zamówienia dealer będzie musiał za to uzyskać od kupującego kopię pisma wydanego przez właściwe władze państwa członkowskiego przeznaczenia, które będzie potwierdzało, że towar (lub usługa) jest nabywany do celów służbowych i że w związku z tym świadectwo zwolnienia nie musi być potwierdzone przez władze państwowe.
Warto zwrócić uwagę, że na mocy nowelizacji rozporządzenia z 28 czerwca 2022 r. obecne przepisy dotyczące sprzedaży na rzecz sił zbrojnych i ich personelu wskazują wyraźnie, że chodzi o dostawy realizowane na rzecz:
- sił zbrojnych Państwa-Strony Traktatu Północnoatlantyckiego innego niż państwo członkowskie przeznaczenia – do celów służbowych tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego, jeżeli siły te biorą udział we wspólnych działaniach obronnych;
- sił zbrojnych państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie przeznaczenia – do celów służbowych tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego, jeżeli siły te biorą udział w działaniach obronnych prowadzonych w celu realizacji działania Unii Europejskiej w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony.
Co do zasady więc, siły te muszą stacjonować na terytorium innego państwa niż to, z którego pochodzą. Dodatkowo, w ramach nowelizacji wprowadzono również potwierdzenie w zakresie tego, że powyższe przepisy mają zastosowanie, pod warunkiem, że dostawa towarów lub świadczenie usług są dokonywane z przeznaczeniem do państwa członkowskiego przeznaczenia innego niż Polska. Efektywnie więc sprzedawany samochód musi opuścić Polskę. Wyjątkiem są dostawy samochodów na rzecz sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych, przebywających w Polsce.
Co równie istotne, warunkiem do zastosowania stawki 0% VAT dla takiej transakcji – zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 marca 2020 r. – jest posiadanie przez podmiot dokonujący dostawy kompletu opisanej powyżej dokumentacji przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres, w którym miała miejsca sprzedaż. Z tego powodu dla własnego bezpieczeństwa dealer powinien pozyskać od nabywcy niezbędne dokumenty jeszcze przed finalizacją transakcji.
Alternatywą WDT
W przypadku gdyby pojawiły się problemy z pozyskaniem od nabywcy kompletu dokumentów, zaś przedmiotem dostawy jest tzw. nowy środek transportu, alternatywną ścieżką sprzedaży samochodu, która również może umożliwić zastosowanie stawki 0% VAT, jest dokonanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). Jeśli nabywca dysponuje zagranicznym adresem, a kupowany samochód będzie zarejestrowany poza Polską, dealer będzie mógł zastosować stawkę 0% VAT dla takiej dostawy, jeżeli będzie dysponował fakturą i specyfikacją (w praktyce może być to jeden dokument) oraz dokumentem wywozu, zawierającymi dane, które umożliwią identyfikację dealera (jako dostawcy) oraz nabywcę. Oprócz tego powinna zostać w nim wskazana data dostawy pojazdu, a pod dokumentem powinny znaleźć się podpisy – zarówno dostawcy, jak i nabywcy. W dokumentacji dealera musi znaleźć się oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza terytorium Polski w terminie 14 dni od dnia dostawy, a także ślad o pouczeniu nabywcy o skutkach niewywiązania się z tego obowiązku. Więcej informacji na ten temat znajduje się w artykule „Dokumentacja transakcji WDT przez dealera”.
W przypadku braku spełnienia warunków zarówno dla sprzedaży zwolnionej na podstawie przywoływanego wcześniej rozporządzenia Ministra Finansów (de facto sprzedaży ze stawką 0% VAT) lub WDT, taką transakcję należy opodatkować podatkiem VAT w wysokości 23%.
Dyplomaci na misjach poza Polską
W przypadku pracowników misji dyplomatycznych, którzy realizują swoje działania poza terytorium Polski, procedura sprzedaży ze stawką 0% VAT jest niemal identyczna jak w przypadku przedstawicieli sił zbrojnych. Najważniejszą różnicą jest możliwość zastosowania stawki „zero” bez wymogu, by zakup był dokonywany na cele służbowe.
Oznacza to, że również w przypadku sprzedaży samochodu (bądź innego towaru lub usługi) do klienta, którego można zaliczyć do opisywanej grupy, dealer musi posiadać:
- wypełnione świadectwo zwolnienia z podatku VAT lub podatku akcyzowego (można je pobrać, klikając tutaj);
- zamówienie dotyczące towarów lub usług (wraz z ich specyfikacją), do których odnosi się powyższe świadectwo.
Jeśli sprzedaż na rzecz dyplomaty będzie dokonywana z przeznaczeniem na cele służbowe, świadectwo nie będzie musiało zostać potwierdzone przez właściwe władze państwa, na którego terytorium misja dyplomatyczna (lub urząd konsularny) posiada siedzibę lub przedstawicielstwo. Konieczność takiego potwierdzenia pojawi się natomiast w przypadku, gdy zakup będzie dokonywany z przeznaczeniem na cele prywatne dyplomaty.
Analogicznie jak w przypadku sprzedaży na rzecz żołnierza, w przypadku nowych środków transportu alternatywną ścieżką sprzedaży na rzecz polskiego dyplomaty przebywającego poza granicami kraju i posiadającego tam adres zamieszkania może być dokonanie na jego rzecz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), które również umożliwi sprzedaż ze stawką 0% VAT.
Podobnie jak w przypadku sprzedaży na rzecz sił zbrojnych brak spełnienia opisanych powyżej warunków (w tym brak niezbędnej dokumentacji) będzie skutkować koniecznością opodatkowania transakcji stawką VAT w wysokości 23%.
Autor: Marta Szafarowska
Wykładowca Gekko Taxens Akademia. Specjalizuje się w zakresie szeroko rozumianych zagadnieniach podatkowych spotykanych w branży motoryzacyjnej. Od lat doradza dealerom, importerom i firmom leasingowym, umiejętnie wypracowując praktyczne rozwiązania nawet skomplikowanych problemów. Posiada bogate doświadczenie w doradztwie z zakresu CIT, VAT, PIT i akcyzy.
