Ministerstwo Finansów udzieliło odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie opodatkowania akcyzą samochodów hybrydowych, w tym tzw. miękkich hybryd. Resort finansów zmierzył się m.in. z pytaniami o dotychczasowe działania zmierzające do eliminowania wątpliwości związanych z opodatkowaniem akcyzą miękkich hybryd oraz o plany w tym zakresie. Padło także pytanie o to, jak Ministerstwo zapatruje się na ostatnio wydane, korzystne dla podatników orzeczenia sądów administracyjnych, strojące w sprzeczności z rozstrzygnięciami organów podatkowych.
Podejście organów podatkowych do kwestii opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd – na nieszczęście podatników – zmienia się jak w kalejdoskopie. Na przestrzeni ostatnich kilku lat mogliśmy zaobserwować zmianę podejścia organów podatkowych o 180 stopni, co można prześledzić, odświeżając lekturę naszych artykułów.
Jakich samochodów dotyczy całe to „zamieszanie”?
Tzw. miękkie hybrydy (mild hybrid) to samochody, które posiadają zarówno silnik spalinowy, jak i elektryczny, przy czym jego moc w porównaniu do silnika spalinowego jest znacznie mniejsza. Zamontowany w takim samochodzie silnik elektryczny nie umożliwia jazdy w trybie czysto elektrycznym przy wyłączonym silniku spalinowym, niemniej wspiera on funkcje napędowe samochodu.
Jeśli dany samochód zostanie zaklasyfikowany jako samochód o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, wówczas, w zależności od pojemności silnika spalinowego, można zastosować obniżone stawki akcyzy (1,55% lub 9,3% podstawy opodatkowania). Problem polega na wątpliwościach interpretacyjnych co do opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd.
Rozwój wydarzeń w telegraficznym skrócie
W przeszłości tzw. miękkie hybrydy korzystały z preferencyjnych stawek akcyzy przewidzianych dla pojazdów hybrydowych. Takie też stanowisko prezentowały organy podatkowe, które zgadzały się z podatnikami, że wystarczy „wspieranie” przez silnik elektryczny funkcji napędowych samochodu, aby zaklasyfikować go jako pojazd o napędzie spalinowo-elektrycznym.
Stanowisko organów uległo jednak zmianie i zaczęły uzależniać możliwość opodatkowania takiego pojazdu obniżoną stawką akcyzy od tego, czy posiada on możliwości jazdy także wyłącznie w trybie elektrycznym. Prezentując taką wykładnię, organy zaczęły powoływać się na decyzje klasyfikacyjne podjęte na 69. sesji Komitetu Systemu Zharmonizowanego (HSC), których przedmiotem były m.in. ustalenia dotyczące klasyfikacji miękkich hybryd. Skutkowało to m.in. wzywaniem podatników, którzy nabyli miękkie hybrydy z zagranicy, do zapłaty akcyzy w pełnej wysokości, czy też wydawaniem interpretacji indywidualnych, w których zaczęło wybrzmiewać stanowisko, zgodnie z którym miękka hybryda nie może zostać uznana za samochód hybrydowy, dla którego możliwe jest obniżenie stawki opodatkowania podatkiem akcyzowym.
Powyższe podejście wywołało (i nadal wywołuje) kontrowersje i wzmaga niepewność wśród podatników, którzy walcząc o swoje prawa, skierowali sprawy na drogę postępowania sądowego. Efektem tych działań są m.in. dwa – pozytywne dla podatników – wyroki: WSA w Warszawie z 14 sierpnia 2024 r., sygn. III SA/Wa 1147/24 oraz WSA w Olsztynie z 9 października 2024 r., sygn. I SA/Ol 328/2, które opisaliśmy w artykułach: „Miękkie hybrydy – czyżby jednak z obniżoną stawką akcyzy?” oraz „Kolejny pozytywny wyrok w sprawie miękkich hybryd”.

O co zapytano MF?
Problem interpretacyjny dotyczący kwestii opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd był przedmiotem interpelacji poselskiej nr 6986 z 15 grudnia 2024 r., w ramach której poproszono MF o odpowiedź na pytania o to:
- jakie kroki podjęto, aby ujednolicić interpretację przepisów dotyczących opodatkowania samochodów hybrydowych, w świetle rozbieżnych stanowisk organów podatkowych i wyroków WSA;
- jak MF zapatruje się na ostatnie korzystne wyroki sądów administracyjnych (WSA w Warszawie i WSA w Olsztynie);
- czy są plany wprowadzenia zmian w ustawie akcyzowej w tym przedmiocie;
- czy MF prowadzi analizy dotyczące skutków gospodarczych i środowiskowych zmiany (na niekorzyść) stanowiska organów podatkowych w sprawie opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd, szczególnie w kontekście wzrostu rejestracji takich pojazdów i ich znaczenia dla rynku motoryzacyjnego;
- czy MF zamierza podjąć działania w celu zweryfikowania zasadności wezwań do dopłaty akcyzy dla właścicieli miękkich hybryd, które zostały skierowane w związku ze zmianą podejścia organów podatkowych?
Jakie stanowisko zajęło Ministerstwo?
Odnosząc się do pytań dotyczących kwestii rozbieżnych stanowisk organów podatkowych i wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd MF wskazało, że zagadnienie to jest w resorcie finansów nie tylko na bieżąco monitorowane, ale także jest przedmiotem pogłębionej analizy. Za dobry znak można więc uznać to, iż Minister Finansów dostrzega kształtującą się, pozytywną linię orzeczniczą, z której płyną ważne sygnały, wskazujące na to, że:
- jednak – wbrew twierdzeniom organów – nie jest wymagane, aby tzw. miękka hybryda mogła poruszać się wyłącznie w trybie elektrycznym (ważne jest współdziałanie obu silników, wspieranie funkcji napędowych) oraz
- że zmieniona interpretacja przepisów akcyzowych dokonywana obecnie przez ograny podatkowe jest nieuprawniona (organy podatkowe bezpodstawnie powołują się na opinie i noty wyjaśniające),
przy czym MF zwraca uwagę na nieprawomocność wydanych orzeczeń.
MF wskazało również, że planowane są prace legislacyjne nad zmianą systemu opodatkowania akcyzą samochodów osobowych. Mają one zostać dokonane w ramach realizacji kamienia milowego E3G zawartego w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). W ramach tych zmian wyeliminowane mają zostać wątpliwości interpretacyjne dotyczące opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd.
Z kolei odpowiadając na pytanie o wezwania do dopłaty akcyzy dla właścicieli miękkich hybryd, które zostały skierowane na podstawie zmienionych interpretacji przepisów, MF wskazuje na „samodzielność” organów podatkowych w podejmowanych przez nie czynnościach.
Nie wszystkie wnioski optymistyczne
Pozytywnym aspektem odpowiedzi udzielonej przez MF jest nie tylko zauważenie kształtującej się, pozytywnej linii orzeczniczej w sprawie tzw. miękkich hybryd, ale także uwypuklenie kluczowych kwestii, wynikających z orzeczeń wydanych przez WSA w Warszawie i Olsztynie, a więc, że miękkie hybrydy mogą być klasyfikowane jako samochody hybrydowe, nawet jeżeli nie posiadają możliwości jazdy wyłącznie w trybie elektrycznym, oraz zwrócenie uwagi na nieuprawnione, bezpodstawne działania organów podatkowych w kontekście dokonywanej przez nie interpretacji przepisów, a także nieprawidłowe posiłkowanie się w swojej argumentacji opiniami i notami wyjaśniającymi. Wydaje się, że wyeliminowanie powyższych błędów interpretacyjnych, które leżą u podstaw wydawanych przez orany podatkowe decyzji, będzie korzystne nie tylko dla podatników (zyskujących pewność, co do zasad opodatkowania), ale także dla środowiska i rynku motoryzacyjnego.
Nie wszystkie wnioski płynące z odpowiedzi MF na interpelację są jednak optymistyczne.
Po pierwsze, MF wskazało, że nie prowadzi analiz w zakresie skutków gospodarczych i środowiskowych wynikających ze zmiany podejścia organów podatkowych do opodatkowania akcyzą tzw. miękkich hybryd.
Po drugie, choć poinformowano o planach legislacyjnych, których celem będzie wyeliminowanie powstałych wątpliwości interpretacyjnych, to jednocześnie nie wskazano na żadne konkretne działania w tym zakresie. Warto mieć na uwadze, że Ministerstwo Finansów już w kwietniu 2024 r., odpowiadając na interpelację poselską z 25 marca 2024 r., nr 2402 w sprawie interpretacji prawa podatkowego, zapowiadało podjęcie analogicznych działań w tym obszarze. Od tego czasu nic się nie zmieniło, dlatego pozostaje bacznie przyglądać się rozwojowi wydarzeń i liczyć, że tym razem zapowiedzi faktycznie poskutkują nowelizacją przepisów.
Do tego czasu, w mojej ocenie, zasadne jest, aby podmioty, które nabywają i sprowadzają do Polski tzw. miękkie hybrydy, rozważyły wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Pozwoli to na należyte zabezpieczenie ich interesów w sytuacji, gdyby w sądach administracyjnych ukształtowała się korzystna linia orzecznicza, a organy nadal trwałyby przy aktualnym, niekorzystnym dla podatników stanowisku. Obecnie jednak raczej nie należy spodziewać się rozstrzygnięć na korzyść wnioskodawców. W związku z tym, już na etapie składania wniosku o interpretację należałoby mieć na uwadze także podjęcie dalszych kroków, tj. wejście na drogę postępowania sądowego. Dotychczasowe pozytywne rozstrzygnięcia WSA co prawda nie są prawomocne, niemniej stanowią istotny argument pozwalający na podjęcie polemiki z organami.

Autor: Weronika Grzęda
Menedżer, Adwokat w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Specjalizuje się w doradztwie w zakresie VAT i podatku akcyzowego. Zajmuje się m.in. międzynarodowym obrotem towarowym na gruncie VAT i opodatkowaniem akcyzą wyrobów energetycznych, napojów alkoholowych i samochodów. Doradza podmiotom m.in. z branż farmaceutycznej, motoryzacyjnej, leasingowej i handlowej. Reprezentuje klientów przed sądami i organami administracji. Oprócz bieżącego doradztwa prawnego i podatkowego zajmuje się również prowadzeniem przeglądów i szkoleń podatkowych.