Przepisy znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym zaczną obowiązywać już 1 lipca, czyli za nieco ponad tydzień. Nowe regulacje mogą sprawić, że akcyzę będą musieli uiszczać także dealerzy, którzy wykonują lub zlecają określone zmiany konstrukcyjne w sprzedawanych przez siebie samochodach dostawczych.
Na wstępie – najkrócej, jak się da – przypomnę, jakie są najważniejsze zmiany, które wprowadza nowelizacja przepisów o podatku akcyzowym. Kluczowy jest przepis, który przewiduje, że od 1 lipca 2021 r. opodatkowane akcyzą będą dwie nowe czynności. Jedną z nich będzie nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej w Polsce, jeśli nie można ustalić podmiotu, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu (WNT, import, pierwsza sprzedaż), a w wyniku kontroli lub postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Drugą – zapewne bardziej istotną dla dealerów – będzie dokonanie w pojeździe samochodowym – innym niż samochód osobowy – zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.
Przeróbka, a więc akcyza?
Kolejną zmianą, która wejdzie w życie od 1 lipca 2021 r., będzie nowy obowiązek nałożony na podmioty, które wykonują lub zlecają wykonanie przeróbek w samochodach. Aby było możliwe dokonanie stosownych zmian w dowodzie rejestracyjnym, np. w zakresie liczby miejsc siedzących, wspomniane podmioty będą musiały uzyskać z urzędu skarbowego dokument potwierdzający zapłatę akcyzy, czy też brak obowiązku zapłaty akcyzy.
Co istotne, dealer, składając wniosek o wydanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy, będzie musiał dołączyć do niego dokumenty dotyczące samochodu takie jak: fotografie, plany, schematy, katalogi, informacje od producenta lub inne dostępne dokumenty, które umożliwią organowi podatkowemu wydanie wnioskowanego dokumentu.
Przechodząc do meritum – jakie przeróbki dokonywane lub zlecane przez dealerów mogą wiązać się z koniecznością zapłaty akcyzy? W pytaniach, które w ostatnim czasie otrzymujemy od dealerów, dominują wątpliwości dotyczące wykonania zabudowy busa na pojazd brygadowy (6- lub 7-osobowy z drugim rzędem siedzeń i stałą przegrodą oddzielającą część pasażerską od przestrzeni towarowej).
Niestety, mam złą wiadomość. Istnieje bardzo duże ryzyko, że po analizie dokumentacji przedstawionej przez dealera, organ podatkowy uzna, że w wyniku dokonanych zmian samochód typu furgon stanie się pojazdem przeznaczonym zasadniczo do przewozu osób, klasyfikowanym według kodu CN 8703, a nie CN 8704 właściwego dla pojazdów przeznaczonych przede wszystkim do transportu towarów. W konsekwencji występuje duże ryzyko, że urząd skarbowy odmówi wydania zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy.
Co to oznacza w praktyce? Jak łatwo się domyślić: obowiązek zapłaty akcyzy. I to prawdopodobnie niemałej. Wiele samochodów dostawczych przerabianych na tzw. brygadówki posiada jednostki silnikowe, których pojemność przekracza 2 litry, co wiąże się ze stawką akcyzy w wysokości 18,6 proc. podstawy opodatkowania. Obowiązek podatkowy z tytułu dokonania takich zmian konstrukcyjnych powstanie z dniem ich wykonania. Od tego momentu dealer będzie miał 14 dni na to, by złożyć deklarację uproszczoną do swojego urzędu skarbowego i 30 dni na to, by obliczyć i zapłacić akcyzę. Trzeba przy tym pamiętać, że deklarację uproszczoną należy złożyć (zgodnie z przepisami o ruchu drogowym) nie później niż w dniu złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym – innym niż samochód osobowy – zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy. Natomiast w przypadku, gdy sprzedaż tego samochodu odbyła się przed dniem złożenia tego zawiadomienia – obowiązku tego należy dopełnić najpóźniej w dniu jego sprzedaży.
Wyjątkiem będą jedynie sytuacje, gdy zmiany konstrukcyjne, za sprawą których dany pojazd stanie się – zdaniem organu podatkowego – samochodem osobowym, zostaną dokonane w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r. Nie oznacza to jednak, że dealer uniknie zapłaty akcyzy od takich aut. Ten obowiązek zostanie jedynie odsunięty w czasie. Przepisy przewidują, że w takich przypadkach obowiązek podatkowy z tytułu dokonania zmian konstrukcyjnych powstanie 1 lipca 2022 r. Od jakiej wartości będzie należało wtedy policzyć wysokość podatku? Ustawa wskazuje na to, że będzie należało przyjąć średnią wartość rynkową takiego samochodu na polskim rynku – pomniejszoną o podatek VAT i akcyzę.
A co jeśli dealer nie będzie zgadzał się z decyzją odmowną w sprawie wydania zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy? Taki dokument jest zaświadczeniem, a odmowa jego wydania ma formę postanowienia. W przypadku odmowy przez organ wydania dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy, dealer może złożyć zażalenie. Jego złożenie nie wstrzymuje jednak obowiązku zapłaty akcyzy, a dodatkowo – w sytuacji rozstrzygnięcia sporu na korzyść organu – należy liczyć się z obowiązkiem zapłaty nie tylko podatku, ale i odsetek od zaległości. Na marginesie zaznaczę, że w ostatnim czasie wiele podmiotów uczestniczy w postepowaniach dotyczących samochodów ciężarowych typu furgon z dwoma rzędami siedzeń. Najczęściej takie pojazdy są traktowane przez organy podatkowe jako samochody przeznaczone głównie do transportu osób. Z tego powodu wielu importerów, którzy sprowadzają do Polski dwurzędowe brygadówki, już od jakiegoś czasu płaci od nich akcyzę.
Jeszcze jeden obowiązek!
Co istotne, potencjalne dodatkowe obciążenia związane z obowiązkiem zapłaty podatku, to niejedyna zmiana, z jaką muszą liczyć się dealerzy w związku z nowelizacją przepisów akcyzowych. Kolejna dotyczy obowiązku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych. Spoczywa on na tych firmach, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą (np. import, WNT samochodów osobowych). Jeśli dealer dokonał zgłoszenia już wcześniej (poprzez formularz AKC-R), jest zobowiązany do dokonania jedynie aktualizacji danych w CRPA. Zgłoszenia lub aktualizacji należy dokonać za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) do 30 czerwca 2021 r. Usługa ta jest bezpłatna.
W związku z tym, że 1 lipca 2021 r. przedmiotem opodatkowania akcyzą będzie również dokonywanie zmian konstrukcyjnych, których skutkiem jest zmiana rodzaju pojazdu na samochód osobowy, także dealerzy dokonujący takich zmian powinni dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w CRPA. Powinno to nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą.
Co więcej, obowiązek zgłoszenia do CRPA, spoczywa na dealerze nawet w przypadku, gdy to nie jego pracownicy fizycznie wykonują czynności związane ze zmianami konstrukcyjnymi. Jeśli to dealer jest właścicielem samochodu poddawanego przeróbkom, to właśnie na nim będzie ciążył obowiązek zapłaty akcyzy i dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych, mimo że techniczne czynności może wykonywać podmioty zewnętrzny – w ramach otrzymanego zlecenia.
Autor: Weronika Grzęda
Adwokat, Starszy Konsultant w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Specjalizuje się w doradztwie w zakresie VAT i podatku akcyzowego. Zajmuje się m.in. międzynarodowym obrotem towarowym na gruncie VAT i opodatkowaniem akcyzą wyrobów energetycznych, napojów alkoholowych i samochodów. Doradza podmiotom m.in. z branż farmaceutycznej, motoryzacyjnej, leasingowej i handlowej. Reprezentuje klientów przed sądami i organami administracji. Oprócz bieżącego doradztwa prawnego i podatkowego zajmuje się również prowadzeniem przeglądów i szkoleń podatkowych.
